Email this article Riferimenti e follow up letterari nei testi del rap polacco
Abstract
For the first time, in this paper, the topic of the relationship between Polish rap music and literature, which is actually very strong, is compared. Immediately after the fall of communism (1989) poetry stopped being seen as a primary necessity good in Poland, but the role of literature (literaturocentryzm) is still very important and maintains central itself also in the frame of rap and youth (sub)cultures. There are several ways Polish rap uses literature and poetry within its tracks, the simple recall to single authors and works, whole citations of poems, the direct or indirect quote of lines or sentences, i.e. follow up. Follow up is therefore a direct or indirect reference to another work, a typical component of intertextuality of rap. The first Polish rap singers and crews, such as Kaliber 44 and Paktofonika, all coming from Silesia, insert into their texts lots of references to Polish romanticism. The number “44” from the same name of the group, e.g., comes from Mickiewicz’s Dziady. After the rapper Łona in 2004 uses Żeromski’s szklane domy (glass houses) from the book Przedwiośnie (1924) in order to report the loneliness of contemporary human beings, the references to literature and poetry from the 20th century become more and more frequent. In 2008-2009 there were the publications of albums (Rymy częstochowskie, Poeci) entirely made of rap versions from famous poems, and follow up becomes something natural and necessary (“No rap without follow up” sings the Polish rapper Tede in his song Follow up, 2009). The most famous Polish rappers from these last years, Taco Hemingway and Mata, also share a common inclination towards contemporary poetry and literature, Polish or beyond. Taco’s songs are often compared to lyrics from the Skamander movement, in particular from Tuwim’s poems, whereas Mata moves between the holy Bible and Harry Potter.
References
Cała A., Flint M., Jaczyński K., Kleyff T., Węcławek D. (a cura di) 2014, Antologia polskiego rapu, Narodowe Centrum kultury, Warszawa.
Bradley A. 2009, Book of Rhymes. The Poetics of Hip Hop, Basic Civitas Books, New York.
Chylińska I. 2017, “Rapu sprawy wewnętrzne” wokół muzycznej twórczości Jarosława ‘Bisza’ Jaruszewskigo, Katowice.
Chorąży A. 2017, O hiphopowej intertekstualności jako rozmowie. Rap i popkultura: followupy i hashtagi, in “Teksty drugie”, 5 (2017), pp. 129-146.
Czernek P. 2019, Motywy z poezji dwudziestolecia międzywojennego w twórczości Taco Hemingwaya. Zagadnienia wybrane, Bielsko-Biała.
Drygalska E. 2014, Rapowe teologie: poszukiwania sacrum w polskim hip-hopie, in Miłosz Miszczyński (a cura di), Hip-hop w Polsce: od blokowisk do kultury popularnej, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, pp.124-143.
Giovannetti P. 2008, Dalla poesia in prosa al rap, Interlinea, Novara.
Jaworska K. e Prokop J. 1991, Letteratura e nazione. Studi sull’immaginario collettivo nell’Ottocento, Tirrenia Stampatori, Torino.
Kaniewska B. 2011, Okruchy rzeczywistości, czyli o kłopotach z mimesis, in Piotr Śliwiński (a cura di), Nowe dwudziestolecie. Szkice o wartościach i poetykach prozy i poezji lat 1989-2009, Wydawnictwo Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu, Poznań, pp. 34-49.
Kleyff “CNE” T., Rzut oka wstecz, in Cała A., Flint M., Jaczyński K., Kleyff T., Węcławek D. (a cura di), Antologia polskiego rapu, Narodowe Centrum kultury, Warszawa, pp. 14-23.
Krakowski K., 2014, Disowanie: socjologiczna analiza konfliktów w hip-hopie, in Miłosz Miszczyński (a cura di), Hip-hop w Polsce: od blokowisk do kultury popularnej, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, pp. 58-83.
Kukołowicz T. 2014, Raperzy kontra filomaci, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa.
Mangiapelo A. 2019, Viaggio letterario nel passato. Realtà giovanile in Polonia negli anni Novanta e Duemila secondo i Paktofonika e i Kaliber 44, tesi di laurea, relatore Marcin Wyrembelski, Università di Bologna, 2018-2019.
Marinelli L. 2007, Centri /periferie/confini. Aspetti e problemi del polonocentrismo nella storiografia letteraria, in “PL.IT. Rassegna italiana di argomenti polacchi”, 1 (2007), pp. 51-71.
Masłowska D. 2018, Inni ludzie, Wydawnictwo Literackie, Warszawa.
Magaudda P. 2009, Ridiscutere le sottoculture Resistenza simbolica, postmodernismo e disuguaglianze sociali, in “Studi culturali”, 2 (2009), pp. 301-314.
Mastalski A. S. 2011, Poetyka tekstu hiphopowego a aktualizacja systemu prozodyjnego, Kraków.
Mastalski A. S. 2013, Twórca hiphopowy jako artysta intermedialny: άοιδός, vates, performer, in “Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis”, 1 (2013), pp. 136-151.
Mastalski A. S. 2014, Rap jako rodzaj współczesnej melorecytacji, in Miłosz Miszczyński (a cura di), Hip-hop w Polsce: od blokowisk do kultury popularnej, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, pp. 105-123.
Mickiewicz A. 1993, Romantyczność, in Dzieła, vol. I, Warszawa, Czytelnik, pp. 55-57.
Nycz R. 1995, Tekstowy świat. Poststrukturalizm a wiedza o literaturze, Instytut Badań Literackich, Warszawa.
Ożóg K. 2007, Nowy język polski po roku 1989, in Ewa Błachowicz e Jadwiga Lizak (a cura di) Literatura i język wczoraj i dziś, a cura di, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów, pp. 13-24.
Pęczak M. 1992, Mały słownik subkultur młodzieżowych, Semper, Warszawa.
Shusterman R. 1998, Estetyka pragmatyczna: żywe piękno i refleksja nad sztuką, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Smitherman G. 1997, “The chain remain the same”. Communicative
practices in the Hip-Hop Nation, in “Journal of Black Studies”, 1 (settembre 1997), vol. 28, pp. 3-25.
Tuwim J. 1971, Kamienice, in Wiersze zebrane, Czytelnik, Warszawa, p. 174.
Tuwim J. 1971, W Warszawie, in Wiersze zebrane, Czytelnik, Warszawa, p. 184.
Wójtowicz S. 2005, Walka o rymy, in “Polonistyka”, 3 (2005), pp. 44-47.
Wójtowicz S. 2011, “Ty też jesteś Bogiem”. Wstęp do badań nad estetyką hip-hopową, in Piotr Śliwiński (a cura di), Nowe dwudziestolecie. Szkice o wartościach i poetykach prozy i poezji lat 1989-2009, Wydawnictwo Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu, Poznań, pp. 342-356.
Wójtowicz S. 2014, O kierunkach w polskich badaniach literaturoznawczych nad hip-hopem, in Miłosz Miszczyński (a cura di), Hip-hop w Polsce: od blokowisk do kultury popularnej, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, pp. 183-198.
Żmuda M. 2014, Skrecz na winylu jako źródło poetyki hip-hopu, in “Kultura Współczesna. Teoria, interpretacje, praktyka”, 4/84 (2014), pp. 103-109.
Filmografia
Maciejewski Ł. 2020, Skandal. Ewenement Molesty, Polska.
Discografia
Bisz 2012, Trainspotting, in Wilk chodnikowy, PchamyTenSyf.
Dizkret/Praktik 2002, 3, in IQ, Praktik.
Dwa Sławy 2015, Niska szkodliwość społeczna czynu, in Ludzie sztosy, Embryo Nagrania.
Echo ed Eldo 2001, Ponad tym gównem stać, in Echo, Po prostu Echo, Blend Records.
Eldo 2003, List ziemi, in Eternia, Blend Records.
Eldo 2006, Diabeł na oknie, in Człowiek, który chciał ukraść alfabet, My Music.
Eldo 2008, Miasto gwiazd, in Nie pytaj o nią, My Music.
Eldo 2014, Halina Poświatowska, in Chi, My Music.
Eldo e Jimson, Popołudnie pisarza – Sens, in Eldo, Człowiek, który chciał ukraść alfabet, MyMusic.
Grammatik 2000, Jest już późno, piszę, in Światła miasta, T1-Teraz.
Jazz Fuzz, Prof 1997, Ucz się Jasiu.
Kaliber 44 1996, Magia i miecz, S.P. Records.
Kaliber 44 1998, Film, in W 63 minuty dookoła świata, S.P. Records.
Kaliber 44 2000, Wena, in 3:44, S.P. Records.
Liroy, Wzgórze Ya-Pa-3 1995, Scyzoryk, in Alboom, BMG Ariola Poland.
Łona 2004, Nieruchomości, in Nic dziwnego, Asfalt Records.
Łona e Webber 2013, Rozmowa z Bogiem in Łona, Łona, Webber&The pimps, Dobrzewiesz Nagrania.
Mata 2020, Patointeligencja, in 100 dni do matury, SBM Label.
Mata 2020, Tango, in 100 dni do matury, SBM Label.
Mata 2020, Żółte flamastry i grube katechetki, in 100 dni do matury, SBM Label.
Paktofonika 2000, Jestem Bogiem, in: Id., Kinematografia, Gigant records.
Pono e Koras 2002, Nieśmiertelna nawijka ZIP Składowa, in Pono, Hołd, Prosto.
Pyskaty, Ft. Fokus, Małolat, Łona, Fu, Mes, Tomiko, Termanology, OSTR, Ero ed Eldo 2010, Bez Granic, in Pyskaty, Pysk w pysk, Aptaun Records.
Sitek 2006, Ja kradnę bity.
Taco Hemingway 2015, A mówiłem ci, in Umowa o dzieło, Asfalt Records.
Taco Hemingway 2015, Marsz, marsz, in Trójkąt warszawski, Asfalt Records.
Taco Hemingway 2016, Wiatr, in Wosk, Taco Corp.
Tede 2009, Follow up, in Note2, Wielkie Joł.
Trials X 1994, Czujee się lepiey, in Prawda, cel, przesłanie, Boom Media.
Wzgórze Ya-Pa-3, Kaliber 44 1997, Język polski, in Wzgórze Ya-Pa-3, Centrum, S.P. Records.
Sitografia
Redakcja 2011, Bogna Światkowska, Narodziny polskiego hip-hopu. https://glamrap.pl/bogna-swiatkowska-narodziny-polskiego-hip-hopu/ (14.8/.2021).
Muzeum Śląskie. https://muzeumslaskie.pl/pl/wystawy/zajawka-slaski-hip-hop-1993-2003/ (7.7.2021).
Hartwig I. 2005, The sweet taste of underground. http://www.signandsight.com/features/194.html (20.5.2021).
Kowalczyk P. 2018, Chamy i psychopaci.https://www.dwutygodnik.com/artykul/8180-chamy-i-psychopaci.html?fbclid=IwAR0sWKnWcTJqWoTy4GgU10myg86L_sXv8AER8R00JfkkjJRgMyDON6UjzNg (10.5.2021).
Video
Dzido M. 2009, Paktofonika - hip-hopowa podróż do przeszłości.
https://www.youtube.com/watch?v=WTKslfAzkxs (3.7.2021).
Full Text: PDF
Refbacks
- There are currently no refbacks.
